07 Aprel 2016
“Uşaqlara ad qoyulması – valideynin Konstitusiya hüququdur

Son dövrdə uşaqlara ad qoyulması ətrafında ölkədə tam anlaşılmayan bir proses gedir. Bununla əlaqədar DEVAMM (Dini Etiqad və Vicdan Azadlıqlarının Müdafiə Mərkəzi) bəyanatla çıxış etmişdir.
Mərkəzin sədri Hacı İlqar İbrahimoğlunun yaydığı bəyanatda bildirilir: “Artıq bir müddətdir ki, ölkədə adqoyma proseduru ətrafında süni ajiotaj yaşanır. Belə ki, zaman-zaman hansısa adların çoxluğundan, hansısa adların yabançılığından ara-sıra danışan məmurlar, nəticədə həmişəki adətləri üzrə, qadağanedici normaların tətbiqinə üstünlük verməyə meyilli görünürlər. Məlum olduğu kimi, uşağa adın qoyulması – valideynin konstitusion hüququdur. Bu hüquq, valideynin dünyagörüşünü, baxışlarını, əqidəsini özündə ehtiva etməklə, BMT İnsan Haqları Ümumi Konvensiyasında, İnsan Haqlarının və Əsas Azadlıqlarının Müdafiəsi barədə Avropa Konvensiyasında birmənalı təsbit edilmiş və Azərbaycan Respublikasının qüvvədə olan qanunvericiliyində öz birmənalı əksini tapmışdır. Və qanunların, dövlətin təmin etdiyi bu hüquqa, məmur səviyyəsində heç bir inzibati müdaxilə ola bilməz.
Təəssüf ki, adqoyma ətrafında bu proses başlayanda, məmurlar özlərini uşaqların hüququnu qoruyurmuşlar kimi pozisiya etməyə cəhd edirdilər. Belə ki, uşaqlara aşağılayıcı və təhqiramiz adların verilməsinin qarşısını almaq, habelə mənası mənfi yozula bilinəcək adların verilməsinin əngəlləmək şüarıyla başladılan proses, nəticədə dindar insanlara, uşaqlarına öz dini əqidələrindən irəli gələn adları qoymasına mane olmaqla yekunlaşdı. Sual olunur ki, 9 milyonluq millətdə nə qədər insan övladına “Sərxoş”, “Ansambl”, “Traktor”, “Kombayn” adını qoyurdu ki, bu mövzunu tənzimləmək bu qədər aktuallıq kəsb etməyə başladı?! Praktika göstərdi ki, guya “Türmə”, “Cəllad”, “İstəkan” kimi adlara görə yaranan ajiotaj, əslində adların “Əli Əkbər”, “Muhəmməd Əli” kimi yazılışını əngəlləmək mexanizmini tətbiq etmək niyyətinə xidmət etdi. Və hazırda artıq hansısa məmur qərara gəlib ki, “Mühəmməd” adını yalnız “Məhəmməd” kimi yazmaq olar. Belə getsə, daha nələri tənzimləmək istəyəcəklər?
Əlbəttə ki, uşaqlara təhqiramiz və aşağılayıcı adların qoyulması – çox xoşagəlməz haldır. Lakin bunun qarşısı inzibati metodlarla deyil, maarifləndirici, tövsiyəverici, son həddə – hüquqi addımlarla alınmalıdır. Bir də ki, hansısa adın mənfi olmasını kim və hansı meyarlara əsasən müəyyən edir? Sadəcə olaraq qadağan olunmuş adların siyahısına ötəri nəzər salmaq kifayətdir ki, orada “Salavat”, “Xeyirxah”, “Həddad”, “Əmanət”, “Gerçək”, “Haqq”, “Ehsan”, “Nuh”, “Rəğbət”, “Tərəqqi”, “Salamat”, “Təbib”, “Ustad” kimi adıların da yasaqlanmasını görək. Hansı meyarlara əsasən bu və ya digər adlar qadağan olunur? Ümumiyyətlə, adın qadağan olunması nə deməkdir?
Bu məsələnin asan və sivil həlli var. Sadəcə olaraq, uşaq hüququnun müdafiəsi ilə bağlı olan müvafiq orqan, doğum haqqında şəhadətnamə verən təşkilatdan uşağa mənfi səciyyəli ad verilməsi ilə bağlı siqnal alır. Valideynlərlə aparılan izahat və maarifləndirmə işi nəticə verməzsə, həmin orqan müvafiq iddia ilə məhkəməyə müraciət edir. Və uşağın hüququnu qoruyan məhkəmə, ona “Cəllad” və ya “Sərxoş” adının verilməsinə izn verməyən qətnamə qəbul edir. Və məhz məhkəmə araşdırılması zamanı müəyyən edilir ki, bu ad təhqiramizdir, yoxsa yox. Uşağın hüququ həqiqətən pozulur, yoxsa yox. Bəli, bu yol birilərinə daha uzun görünə bilər, amma hüququ dövlət yanaşması zatən budur.
Çox təəssüf ki, qlobal islamofobik sürəc ölkə məmurların bəzisini də öz orbitinə elə cəlb edə bilib ki, artıq mübarək adların uşaqlara qoyulmasını məhdudlaşdırmaq cəhdlərinə qədər gətirib çıxarıb. DEVAMM olaraq əlaqədar qurumlara bu problemlə bağlı müraciət edir, uşaqlara valideynin istədiyi adın qoyulması ilə bağlı konstitusion hüquqlarının təmin edilməsi üçün çağırış edirik”./Deyerler/
Təəssüf ki, adqoyma ətrafında bu proses başlayanda, məmurlar özlərini uşaqların hüququnu qoruyurmuşlar kimi pozisiya etməyə cəhd edirdilər. Belə ki, uşaqlara aşağılayıcı və təhqiramiz adların verilməsinin qarşısını almaq, habelə mənası mənfi yozula bilinəcək adların verilməsinin əngəlləmək şüarıyla başladılan proses, nəticədə dindar insanlara, uşaqlarına öz dini əqidələrindən irəli gələn adları qoymasına mane olmaqla yekunlaşdı. Sual olunur ki, 9 milyonluq millətdə nə qədər insan övladına “Sərxoş”, “Ansambl”, “Traktor”, “Kombayn” adını qoyurdu ki, bu mövzunu tənzimləmək bu qədər aktuallıq kəsb etməyə başladı?! Praktika göstərdi ki, guya “Türmə”, “Cəllad”, “İstəkan” kimi adlara görə yaranan ajiotaj, əslində adların “Əli Əkbər”, “Muhəmməd Əli” kimi yazılışını əngəlləmək mexanizmini tətbiq etmək niyyətinə xidmət etdi. Və hazırda artıq hansısa məmur qərara gəlib ki, “Mühəmməd” adını yalnız “Məhəmməd” kimi yazmaq olar. Belə getsə, daha nələri tənzimləmək istəyəcəklər?
Əlbəttə ki, uşaqlara təhqiramiz və aşağılayıcı adların qoyulması – çox xoşagəlməz haldır. Lakin bunun qarşısı inzibati metodlarla deyil, maarifləndirici, tövsiyəverici, son həddə – hüquqi addımlarla alınmalıdır. Bir də ki, hansısa adın mənfi olmasını kim və hansı meyarlara əsasən müəyyən edir? Sadəcə olaraq qadağan olunmuş adların siyahısına ötəri nəzər salmaq kifayətdir ki, orada “Salavat”, “Xeyirxah”, “Həddad”, “Əmanət”, “Gerçək”, “Haqq”, “Ehsan”, “Nuh”, “Rəğbət”, “Tərəqqi”, “Salamat”, “Təbib”, “Ustad” kimi adıların da yasaqlanmasını görək. Hansı meyarlara əsasən bu və ya digər adlar qadağan olunur? Ümumiyyətlə, adın qadağan olunması nə deməkdir?
Bu məsələnin asan və sivil həlli var. Sadəcə olaraq, uşaq hüququnun müdafiəsi ilə bağlı olan müvafiq orqan, doğum haqqında şəhadətnamə verən təşkilatdan uşağa mənfi səciyyəli ad verilməsi ilə bağlı siqnal alır. Valideynlərlə aparılan izahat və maarifləndirmə işi nəticə verməzsə, həmin orqan müvafiq iddia ilə məhkəməyə müraciət edir. Və uşağın hüququnu qoruyan məhkəmə, ona “Cəllad” və ya “Sərxoş” adının verilməsinə izn verməyən qətnamə qəbul edir. Və məhz məhkəmə araşdırılması zamanı müəyyən edilir ki, bu ad təhqiramizdir, yoxsa yox. Uşağın hüququ həqiqətən pozulur, yoxsa yox. Bəli, bu yol birilərinə daha uzun görünə bilər, amma hüququ dövlət yanaşması zatən budur.
Çox təəssüf ki, qlobal islamofobik sürəc ölkə məmurların bəzisini də öz orbitinə elə cəlb edə bilib ki, artıq mübarək adların uşaqlara qoyulmasını məhdudlaşdırmaq cəhdlərinə qədər gətirib çıxarıb. DEVAMM olaraq əlaqədar qurumlara bu problemlə bağlı müraciət edir, uşaqlara valideynin istədiyi adın qoyulması ilə bağlı konstitusion hüquqlarının təmin edilməsi üçün çağırış edirik”./Deyerler/
25.04.18, 19:01
Salyanda atası ilə mübahisə edən gənc özünü bıçaqlayaraq öldürüb 25.04.18, 19:00
Həsən Ruhani: “Qərb ölkələri ərəb dünyasının yeraltı və yerüstü sərvətlərini talan etmək istəyir” 25.04.18, 18:01
Rusiya S-400 istehsalına başladı- Türkiyə üçün 25.04.18, 16:20
Atatürk də gəlsə, ona xalqdan səs ala bilməz - Altaylı 25.04.18, 16:15
Əlcəzairdə İsrail casusuna edam hökmü oxundu 25.04.18, 16:12
Votsapdan şok yenilik:16 yaşdan aşağı... 25.04.18, 16:10
Fransa Ərəbistanın Yəməndə toy mərasimini bombalamasını pislədi 25.04.18, 16:07
Ərəbistanın vəhşiliyi BMT-ni dilə gətirdi 25.04.18, 11:00
Formula-1-ə görə millətin başına hələ çox oyunlar gələcək 25.04.18, 10:50
Alpinistlərin itkin düşməsindən 4 ay ötdü 25.04.18, 10:45
İrandan ərəb ölkələrinə sürpriz təklif 25.04.18, 10:43
ABŞ kəşfiyyatına general rəhbər gətirildi 25.04.18, 10:16
Balakəndə 62 yaşlı kişi intihar edib. 25.04.18, 09:56
43 min işçisi olan şirkət Azərbaycanı tərk edir 25.04.18, 09:45
Meksikada tələbələri öldürüb turşuda əritdilər 25.04.18, 09:35
Hansı qidalar qanda xolesterinin səviyyəsini aşağı salır? 25.04.18, 09:06
Bu gün "Bavariya" və "Real Madrid" komandaları qarşılaşacaq 25.04.18, 07:38
Şəkər sinir sistemini sıradan çıxarır - Araşdırma 25.04.18, 07:36
Rusiya Suriyada naməlum uçan aparatları vurdu 25.04.18, 07:35
İrana gedən azərbaycanlıların sayı artıb - Statistika 25.04.18, 07:28
25 apreldə gözlənilən hava şəraiti 24.04.18, 23:43
Bütün ölkə hakim ailənin “iqra” həvəsinin əsirinə çevrilib 24.04.18, 20:00
İraq qırıcıları İŞİD-i bombaladı 24.04.18, 19:55
Vəhabilər fəsadlı təfəkkürü Əlcəzairə gətirdilər 24.04.18, 14:57
Husilərin Səudiyyədən qisası gecikmədi - VİDEO 24.04.18, 14:35
Başımıza gələn nazir 24.04.18, 14:26
Sergey Şoyqudan İŞİD-lə bağlı sensasion xəbərdarlıq... 24.04.18, 11:16
Yəmənin Ali Siyasi Şurasının sədri Saleh Əs-Samad Səudiyyə rejiminin hava hücumunda şəhid oldu: 3 günlük matəm elan edildi 24.04.18, 11:10
Eldar Mahmudov ifadə verəcək 24.04.18, 11:00
Bu məhsullar ömrü uzadır. Siyahı 24.04.18, 10:21
Çempionlar Liqası, yarımfinal: Liverpul - Roma 24.04.18, 10:20
Bakı metrosu yenə qarışdı - Vaqonlar boşaldıldı 24.04.18, 10:17
Türkiyədə dəhşətli zəlzələ - 13 yaralı 24.04.18, 09:30
Daha iki vəkilin fəaliyyəti dayandırıldı 24.04.18, 09:24
Kreml: “İranla nüvə sazişinə alternativ yoxdur” 24.04.18, 08:37
Nazir nəvəsi Bakıda yaşayış binasının 2-ci mərtəbəsində restoran açdı - Hər gecə dava düşür+VİDEO 24.04.18, 08:21
Ərdoğana ilginc şərt: Dövləti bizə təslim edin 24.04.18, 08:19
Torontoda mikroavtobus kütləyə çırpıldı: ölənlər var 24.04.18, 08:17
Dar geyinməyin qorxunc təsirləri 24.04.18, 08:12
24 apreldə gözlənilən hava şəraiti 23.04.18, 17:11
Hizbullah lideri: “İsrail rejiminin bütün nöqtələlərini hədəfə alacaq silahlarımız var” 23.04.18, 15:56
DƏHŞƏT - 87 YAŞLI QOCA NƏNƏ ZİBİLLİKDƏ... - VİDEO 23.04.18, 15:08
Yəmənli qadın təsbih deyən halda şəhid oldu - Foto 23.04.18, 15:06
Ərdoğan uduzur: Türkiyənin siyasi sistemi çalxalanır 23.04.18, 15:02
Almaniyadan qərar: Ərdoğana icazə verilməyəcək! 23.04.18, 11:24
Rusiya şəhərində “Mən hicabı sevirəm” aksiyası keçirildi - FOTO 23.04.18, 11:18
Şoyqu 7 nazirlə görüş üçün Pekinə getdi 23.04.18, 11:07
VƏTƏNDAŞI ÖLÜM HƏDDİNƏ KİMLƏR ÇATDIRIB? - VİDEO 23.04.18, 10:19
Hüseyn Abdullayevi Türkiyәdә tutub Azərbaycana gətirdilәr 23.04.18, 10:14
Bakıda kütləvi dava: kişi öz əmisini bıçaqlayıb 23.04.18, 10:13
Yardımlı sakini ata və oğul tərəfindən baltalanıb 23.04.18, 10:02
Ərdoğanın ən böyük rəqibi ortaya çıxdı – İddia 23.04.18, 10:00
ABŞ-Rusiya gərginliyi artır: Növbəti zərbə daha ağır olacaq 23.04.18, 09:57
ABŞ uzaqgörənlikdən məhrum olub - Zərif 23.04.18, 09:56
ABŞ-da daha bir qanlı olay: 4 nəfər güllələndi 23.04.18, 09:54
Ərəbistana ballistik raketlər atıldı 23.04.18, 09:52
Kreslodan qoparılan Abid Şərifovun səhhəti pisləşdi – Təcili 22.04.18, 19:34
İşğalçı israilli hərbçidən şok: Uşaqları da öldürün! 22.04.18, 19:30
İraq qırıcıları Suriyada İŞİD terrorçularını vurdu 22.04.18, 16:52
Zərif: Nüvə proqramı daha sürətli tempdə bərpa olunacaq 22.04.18, 16:50
Türkiyədə dəhşətli qəza: 10 əsgər yaralandı 22.04.18, 16:49
Bakı metrosunda dəhşət: qadın özünü qatarın altına atdı 22.04.18, 16:45
MƏN RƏSULİ-ƏKRƏMİN (S) OĞLUYAM - VİDEO 22.04.18, 11:22
ÜRƏKDAĞLAYAN SƏHNƏ - VİDEO 22.04.18, 11:06
ABŞ-da təyyarə qəzaya uğrayıb, ölən var 22.04.18, 09:02
Türkiyədə seçkilərə görə 3 partiya birləşdi 22.04.18, 08:54
Zaxarova: Onlar Suriyaya getdi, hesabat hazırlanacaq 22.04.18, 08:53
Mahmud Abbasdan Qüds mesajı: İcazə verməyəcəyik 22.04.18, 08:50
BMT-dən tələb: İsrail əsgərlərinə nəzarət et 22.04.18, 08:48
Azərbaycanda güclü yağış: nəqliyyat iflic oldu - Foto 22.04.18, 08:27
Ər-Riyadda atışma: Kral təxliyə edildi, çevriliş iddiası - Video 22.04.18, 08:18
22 apreldə gözlənilən hava şəraiti 21.04.18, 22:39
Suriyada 2300 terrorçu Qələmun şəhərindən çıxdı 21.04.18, 22:37
Suriya ordusu Yərmuk düşərgəsini İŞİD-dən azad etmək ərəfəsində 21.04.18, 21:11
Ruhani: ABŞ-ın geri addım atmasına hazırıq 21.04.18, 17:37
General Salami: Dostları gələnə qədər İsrail məhv olacaq 21.04.18, 17:02
Ərəbistan və BƏƏ Yəmənin neftini qarət edir 21.04.18, 16:51
Azərbaycanda iki gənc idmançı itkin düşdü -FOTOLAR 21.04.18, 16:48
İran yenidən nüvə fəaliyyətinə başlaya bilər 21.04.18, 15:32
Ukrayna: Krımı geri qaytarmaq gücündə deyilik 21.04.18, 15:30
Bakıda maskalı şəxslər evə basqın etdi 21.04.18, 10:27
Şimali Koreya nüvə sınaqlarından imtina etdi 21.04.18, 08:40
Ağdamdan olan məcburi köçkün İsmayıllıda özünü öldürmək istədi