Шрифт өлчүсү:

19 Октјабр 2013

Коммунал гурумлар сакинләрин өз һесабына чәкдирдикләри су вә газ хәтләринә сајғаҹ гојуб пул јығыр 
"Ҝүҹлү јағыш јағанда бураны чиркаб сулары басыр. Ијдән дајанмаг олмур. Јајда исә вәзијјәт даһа бетәрди. Ҹүҹүләр, мығмығалар да өз јериндә. Билмирик нејләјәк. Ҝөрдүјүнүз бу јолу Губадлы Рајон Иҹра Һакимијјәти чәкдириб. Бу јол да ушаглар үчүн нәзәрдә тутулуб. Гәсәбәдә Губадлы рајонундан олан мәҹбури көчкүнләр дә мәскунлашыб, мәктәб вар. Һәмин јол ушагларын мәктәбә ҝедиб-ҝәлмәсини асанлашдырмаг үчүндү. Галан әразиләрдә јол јохду. Јағыш јағанда үмумијјәтлә, јеримәк мүмкүн олмур. Зибиллик дә ки, ҝөз дешир. Биз бу вәзијјәтдә 7 илди јашајырыг" - дејир Сумгајыт шәһәриндә Јашыл дәрә адланан јашајыш саһәсинин сакини Вүсал Һәтәмов.

Сумгајыт шәһәри илә арасы 10 дәгигәлик јол олар Јашыл дәрәнин, анҹаг диггәт етибарилә јад оланлардандыр. "Азәрсу" АСҸ гәсәбәјә ичмәли су чәкмәсә дә, канализасија системи гурмаса да һәр евдә сајғаҹыны гојуб.  

"Азәрсу буну өз һесабатына да дахил едиб. 2 ил бундан әввәл оранын мәтбуат хидмәти дә ачыглама јајмышды ки, биз бура канализасија чәкәҹәјик" - дејир В.Һәтәмов.
Гәсәбәни ҝәздикҹә гурунт вә чиркаб суларынын ахдығы канал ҝетдикҹә дәринләшир вә евләрин әтрафы илә узаныб ҝедир. Евләрин диварларынын нәм чәкдији ҝөрүнүр. Сакинләр дә орда һәр евин киф атдығыны сөјләјир. 
Јашајыш массивиндә ушаглар үчүн бирҹә дәнә дә олсун әјләнҹә јеринә раст ҝәлмәдик. Ушагларын әсас әјләнҹәси канала даш атмагдан ибарәтди. Сакинләр чиркаб сујуну евләриндән узаглашдырмаг үчүн пластик борулары канала гәдәр узадыблар. Сакинләрин сајынын артмасы илә чәкилән борулар артыб вә јағынтылы һаваларда бу каналын дашыб евләри басмасы ади һала чеврилиб. Гәсәбәнин бу һалына рәғмән ев тикәнләр һәлә дә вар. Евсизлик дәрди инсанлары һәр ҹүр ҹәһәннәмдә јашамаға вадар едир.
"Нәји чәкирсиз?" дејиб, бизә јахынлашан гадынлар һәмин әразидә 5 илдир јашадыгларыны сөјләдиләр: "Бу канал доланда рүсвајчылыг олур. Бир дәфә пул јығдыг чиркаб сулары үчүн јатаг газдырдыг. Чүнки јајылмышды һәр тәрәфә. Канализасија борусу чәкдирән сакинләр дә вахтлы-вахтында пул јыға билмирләр. Чиркаб долуб һәјәтләрә дашыр. Бу илин әввәлиндә ҝәлдиләр - түркләр иди. Нәјисә басдырдылар, өлчдүләр. Биз дә севиндик ки, канализасија чәкиләҹәк. Апрелдә ҝуја ишә башлајаҹагдылар. Ичмәли суја да 400 манат вериб чәкдирмишик. Газы да еләҹә пулла өзүмүз чәкдирмишик. Инди «Азәригаз» башлајыб бору чәкмәјә. Сајғаҹ да ҝәтириб гојублар. Зибилин дә ајына 2 манат пул вериб машын тутмушуг. О ҹүр дашытдырырыг" - дејир Шәфа ханым.
Сумгајыт Бәләдијјәси Јени Јашајыш Массиви, 1, 3-ҹү мәһлә комитәсинин әмәкдашы Хәлил Аббасов канализасија хәттинин 2014-ҹү илдән тез чәкилмәјәҹәјини билдирди: "Аллаһ гојса нәзәрдә тутулуб ҝәлән ил чәкилсин. Плана салыныб. Сәнәдләшмә баша чатандан сонра бүтүн о ишләр ҝөрүләҹәк. Иши Сумгајыт Шәһәр Иҹра һакимијјәти ҝөрәҹәк. Сумгајыты неҹә ҝөзәлләшдирир, ораны да елә ҝөзәлләшдирәҹәк. Јашајыш массиви тәзә тәсдиг олунуб - 2006-ҹы илдә".

Евсизлик ҹәһәннәми

"Һәр аилә газа 500 манат пул вериб. Биз јолдан узаг олдуғумуз үчүн бир гәдәр чох вермишик. Ишығы, сују да елә чәкдирмишик. Бунлар ҝөзүмүзә ҝөрүнмүр. Әсас канализасија дәрдимизди. Бура ҝәләнләрин әксәријјәти дә бина евиндә евләнәнәләрдир- бир евә сығышмајыб бурада мәнзил тикибләр. Бир евдә 2 аилә, 3 аилә бирликдә неҹә јашасын? Ипотека да бизлик дејил. Мәҹбуруг ки, буралардан торпаг алыб ев тикдирәк. О да белә олур" - дејир Зүлфијјә ханым. 
Евсизликдән гачан вәтәндашларын битмәјән проблемләри ичиндә бир проблем дә јолсузлугду. Кәлә-көтүр јолларда автомобилләр үчүн ирәлиләмәк чәтиндирсә, јағышлы һаваларда һеч онлар да давам ҝәтирмир. 
"Имкан олса бизим јоллара әнҹам чәксинләр. Бурда пул јығыб даш төкдүрүрүк, асфалт чәкдирмәјә имканымыз чатмыр. Бәзи мәсәләләри пулла һәлл едә биләрик, анҹаг канализасија, јол чәкә билмәрик ахы" - диҝәр сакин Ҹәмил Ҹаббарлы сөјләди.
Сакинләрин евсизлик дәрдинә бир нөв чарә олуб Јашыл дәрә. Бир сот, ики сот саһәдә 2-3 отаглы, дарвазасы јамаглы, һәтта дарвазасыз евләр кифајәт гәдәрди. Сакинләрин имканы чатан каналын кәнарына торпаг, кәрпиҹ алыб төкүб. Каналда ев гушларына да раст ҝәлмәк мүмкүндү. Зибилләрин вә чиркабын ахдығы чөкәкликләрдә өрдәкләр дә үзүр. 
Зибилләрин дашынмасы үчүн Тәмиз Шәһәр АСҸ илә данышдыгларыны, разылашма әлдә етдикләрини дә сөјләди бәләдијјә ишчиси Х.Аббасов: "Машынла данышмышыг, анҹаг ҹамаат ајда 2 манат вермир дејә зибилләр галыр. Мүраҹиәт едән сакинләрин зибилләри машынла дашыныр. Һәфтәдә ики дәфә машын ҝәлир. Биздә ҹәримә сөһбәти јохду, ким һара истәјир ора да зибилини атыр. Јолу да ҹамаат өз ҝүҹүнә дүзәлдир. 10-15 ҝүн бундан габаг да Губадлы Иҹра Һакимијјәти асфалт салыб - дәмирјолундан мәктәбә гәдәр. Нәзәрдә тутулуб ки, бүтүн сулар јығылсын канализасијаја сонра да јол чәкилсин". 
Јашыл дәрә гәсәбәси 4 јашајыш маассивиндән ибарәтди. Маассивләр дәмирјол хәттинин, еләҹә дә каналын һәр ики тәрәфиндә јерләшир. Сумгајыта даһа јахын әразиләрдә торпағын гијмәти бир гәдәр баһады. Каналын әтрафындакы исә гијмәт уҹуздур. Белә ки, јола јахын әразидә 1 сотун гијмәти 7000-8000 манатдырса, канала јахын әразиләр 1000-2000 доллар ҹиварындадыр. 
Әслиндә гәсәбәнин проблеминә чеврилән канал Советләр дөнәминдә мөвҹуд олан Һаҹыдәрә каналыдыр. Канал башланғыҹыны Ҹејранбатан әразисиндә јерләшән мешәликдән ҝөтүрүр. Һазырда гәсәбәдә јашајанларын, Хәзәр дәнизинә төкүләнә гәдәр кечдији әразиләрдә јерләшән мүәссисәләрин, еләҹә дә диҝәр јашајыш евләринин чиркаб сују да бу канала ахыдылыр. Һәмин су да тәмизләнмир. Һүгуги ҹәһәтдән Еколоҝија Назирлијинин иши һәр һансы бир објекти ҹәримәләмәкдир. Јашајыш саһәләринә исә канализасија хидмәти ҝөстәрән гурумлар бахмалыдыр. Анҹаг әсас мәгам одур ки, советләр заманында әразидә нә јашајыш, нә дә мүәссисә олуб. Әразидә јалныз фермалар јерләшиб.

Ушаг чәкмәси јеринә чилинҝәр узунбоғазы

Диҝәр гәсәбә сакини Зүлфијјә ханым исә 5 ушаг анасыды: "Ушагларымын һамысы мәктәблидир. Бу вәзијјәтдә ушаглары мәктәбә јолламаг, ән азы онларын палтарларынын тәмизлијини чатдырмаг зүлүмдү. Ајагларындан бојунларынын архасына гәдәр палчыға батыр ушаглар. Илдә ики чәкмә алырыг. Мән һеч јердә ишләмирәм. Јолдашым да 400 манат мааш алыр. Вәзијјәтимизи өзүнүз дүшүнүн. Гајнатам өзү "сваршикди". Ушаглара "сваршик" чәкмәси ҝәтириб".
Гәсәбәдә ирәлиләдикҹә һүндүрлүјү 10 метрә јахын олан су чәни илә гаршылашдыг. Сакинләрә һәмин чәндән чыхан боруларла су өтүрүлүр. Диаметри 100 мм олан бир бору 10 хәттә гошулур. Һәр хәттин мәбләғи исә 460 манатдыр. Сујун Ҹејранбатан Су Анбарындан ҝөтүрүлдүјүнү дејир сакинләр. Борулара ајрыҹа 100-150 манат пул хәрҹләнир. Чәнә долан су тәзјиглә евләрә вурулур. 
Дәмирјол хәттинин сағ тәрәфини дә сакинләр зибиллијә чевириб. Әразидә зибил гутулары олмадығы үчүн туллантылар каналын кечдији саһәләрә атылыр. Даһа бир мәгам исә гәсәбәнин ичиндән кечән почт гатарынын шлагбаумсуз олан хәттидир. Сакинләр дәмирјол хәттинин автомобил јолу илә олан кәсишмәсиндә гәзаларын баш вердијини дә сөјләјирләр. 
"3-ҹү массивдә Бәләдијјә бинасындан ашағыда су хәтти канализасија хәттинә гарышыр, чүнки су борусу дешилиб. Нечә дәфә шикајәт еләмишәм. Бирҹә дәфә ҝәлиб тахта вурублар. Һалбуки 70 метрлик јер дәјишилмәлидир. Бизә исә дејирләр ки, ким пул верирсә дәјишир. Вәзијјәтимиз будур. 30 илдир һәмин әразидә јашајырам. Канализасија борусунун чәкилмәсинә 170 манат вермишәм. Су хәттини дә өзүмүз чәкдирмишик. Су хәттини дә 8 нәфәрә 1500 дллардан пул јығыб 1996-ҹы илдә чәкдирдик. Газы исә 1991-ҹи илдә 93 нәфәр бирләшиб 300 манатдан чәкдирдик" - буну да гәсәбә сакини Фүзули Һүсејнов сөјләди.(бизимјол)