26 Јанвар 2025
Бу ҝүн Имам Казимин (ә) шәһадәт ҝүнүдүр
İмам Казим әлејһиссәламын һәјаты барәдә гыса мәлуматО Һәзрәтин ады Муса, ләгәби Казим, анасы Һәмидә адлы чох фәзиләтли бир гадын, атасы исә алтынҹы Имам Һәзрәт Садиг (әлејһиссәлам) олмушдур. Имам Казим (әлејһиссәлам) һиҹрәтин јүз ијирми сәккизинҹи илиндә (Мәдинәнин јахын кәндләриндән бири олан) Әбва адлы бир јерд дүнјаја ҝәлмиш, һиҹрәтин јүз сәксән үчүнҹү (башга бир версијаја ҝөрә исә јүз сәксән алтынҹы) илиндә шәһид олмушдур.
Имам Казим әлејһиссәламын мүасири олмуш хәлифәләр
Һиҹрәтин јүз гырх сәккизинҹи илиндә Имам Садиг (әлејһиссәлам) шәһид олдугдан сонра Имам Казим әлејһиссәламын Имамлыг дөврү башламышдыр. О Һәзрәт Имам олдуғу бу отуз беш (ја да отуз сәккиз) ил әрзиндә ашағыда адлары чәкилмиш хәлифәләр онун мүасири олмушдур:
Мәнсур Дәваниги (137-158 һ.г);
Мәһәммәд − Мәһди ады илә танынмыш (158-169);
Муса − Һади ады илә танынмыш (169-170);
Һарун Әр-Рәшид (170-193).
İмам Садиг (әлејһиссәлам) шәһид олан заман Мәнсур Дәваниги өз һакимијјәтинин кулминасија мәрһәләсини јашајырды. Мәнсур елә бир шәхсијјәт иди ки, өз һакимијјәт дајагларыны мөһкәмләндирмәкдән өтрү сајсыз-һесабсыз инсанлары гәтлә јетирирди. О, бу ишдә тәкҹә шиәләри дејил, еләҹә дә, онунла мүхалиф олан сүнни мәзһәбинин фәгиһ вә диҝәр бөјүк шәхсијјәтләринә ағыр әзаблар верирди. Белә ки, Әбу Һәнифәни (Абдуллаһын оғлу вә Ирагда Аббасиләр гијамынын мүхалифләринин башчысы олан) Ибраһими һимајә едәрәк онун (Мәнсурун) әлејһинә фәтва вердијинә ҝөрә шаллаг вурдурараг һәбс етдирмишди.
Имам Казим (әлејһиссәлам) атасынын вәфатындан сонра ијирми јашында Ислам һөкумәтинин (бүтүн хилафәт әразисинин) хәлифәси сајылан белә бир залым һакимлә үзләшмишди. Мәнсур (Мәдинә һакими олан) Мәһәммәд ибн Сүлејмандан Имам Садиг әлејһиссәламын шәһадәт хәбәрини ешитдикдән сонра она бир мәктуб јазыб билдирди ки, әҝәр Ҹәфәр ибн Мәһәммәд (Имам Садиг (әлејһиссәлам)) өз јеринә бир нәфәр ҹанишин тәјиб едибсә, ону чағыртдыр вә бојнуну вур! Чох чәкмәди ки, Мәдинә һакими Бағдада (Мәнсура) ашағыдакы мәзмунда бир мәктуб јазды: “Ҹәфәр ибн Мәһәммәд рәсми шәкилдә јазмыш вәсијјәтнамәсиндә беш нәфәри өз ҹанишини тәјин етмишдир. О беш нәфәр бунлардыр:
Дөврүн хәлифәси – Мәнсур Дәваниги;
(Мәдинә һакими вә мәктубу јазанын өзү) Мәһәммәд ибн Сүлејман;
Абдуллаһ ибн Ҹәфәр ибн Мәһәммәд (Имам Казим әлејһиссәламын бөјүк гардашы);
Муса ибн Ҹәфәр (Имам Казим (әлејһиссәлам));
Һәмидә (Имам Садиг әлејһиссәламын һәјат јолдашы);”
Мәдинә һакими бунлары јаздыгдан сонра гејд етмишди ки, бунлардан һансыны чағырыб бојнуну вурдурум?
Вәзијјәтин белә алынаҹағыны ҝүманына белә ҝәтирмәјән Мәнсур һәддән артыг бәрк гәзәбләниб гышгырыр ки, бунлары өлдүрмәк олмаз!
Имам Садиг әлејһиссәламын бу вәсијјәтнамәси тамамилә сијаси бир һәрәкәт иди. Чүнки Имам Садиг (әлејһиссәлам) өзүндән сонракы Имамы вә өз ҹанишинини габагҹадан шиәләрә танытдырмыш, лакин Мәнсурун бу ҹүр тәһлүкәли планларындан хәбәрдар олдуғу үчүн једдинҹи Имамын ҹаныны горумаг мәгсәдилә вәсијјәтини бу шәкилдә јазмышды.
Ҹәфәри мәктәбинин һамиси
О дөврүн вәзијјәтинә нәзәр салдыгда мәлум олур ки, Мәнсур һөкумәтинин әввәлҹәдән үзәриндә нәзарәти олан һәр һансы бир гәти иш вә програмы һәјата кечирмәк мәсләһәт олмамышдыр. Буна ҝөрә дә, Имам Казим (әлејһиссәлам) атасынын тутдуғу елми јолу давам етдирәрәк бөјүк елм оҹағы (лакин Имам Садиг әлејһиссәламын тәшкил етдији елм оҹағындан кичик) јарадыб танынмыш елмли вә фәзиләтли шәхсијјәтләри јетишдирмәјә башлајыр.
Сејјид ибн Тавус јазыр: “Имам Казим әлејһиссәламын хүсуси достларындан бөјүк бир гисми вә һәмчинин, Бәни-Һашим гәбиләсинин бөјүк шәхсијјәтләри о Һәзрәтин әтрафына јығышараг онун дүрәфшан кәламларыны, суаллара вердији ҹаваблары вә ирәли чыхан мәсәләләр һаггында вердији һөкмләри гејд едирдиләр.”
Сејјид Әмир Әли јазыр: “Һиҹрәтин јүз гырх сәккизинҹи илиндә Имам Садиг (әлејһиссәлам) Мәдинә шәһәриндә вәфат етди. Анҹаг хошбәхтликдән онун тәшкил етдији елм оҹағы бағланмады, әксинә о Һәзрәтин ҹанишини – оғлу Имам Казим әлејһиссәламын рәһбәрлији саһәсиндә бу елм ағаҹы өз парлаглығыны даһа да горуду.”
Муса ибн Ҹәфәр (Имам Казим (әлејһиссәлам)) өз дөврүнүн бүтүн алимләрини һејрәтә ҝәтирмәклә јанашы, һәм дә әхлаги дәјәрләр вә али инсани сифәтләр бахымындан да ад чыхармышды. Белә ки, о Һәзрәтин ифтихар долу һәјаты илә танышлығы олан алимләрин һамысы онун әхлагы гаршысында баш әјирләр.
Сүнни мәзһәбинин ҝөркәмли һәдисчиси вә алими ибн Һәҹәр Һејтәми јазыр: “Мусеји-Казим (әлејһиссәлам) атасынын елм вә билијини ирс апармыш, атасынын фәзиләт вә камалына малик олмушдур. О, (ҹаһил вә надан инсанларла) фөвгәладә ҝүзәшт вә сәбрлә даврандығына ҝөрә Казим ләгәбини алмыш, онун дөврүндә һеч ким Илаһи маариф вә билик бахымындан она чатмамышдыр.”
Nur-az.com
19.03.25, 10:46
АБШ-да “Тесла” автомобилләри јандырылды 19.03.25, 10:42
ҺӘМАС тәһдид етди: Исраилли ҝировларын һәјаты... 19.03.25, 10:36
Јәмән ордусу ишғалчы Исраил базасына зәрбә ендирди 19.03.25, 10:24
Түркијәдә бир нечә сосиал шәбәкәјә ҝириш мәһдудлашдырылыб 19.03.25, 10:16
Јәмән Ислам өлкәләринә мүраҹиәт етди 19.03.25, 10:12
Јәмән ордусу АБШ-нин “Һаррј Труман” ҝәмисинә зәрбә ендириб 19.03.25, 10:07
Иранлы гадын профессорун мәгаләси ән нүфузлу физики кимја журналынын үз ҹилдинә чеврилди 19.03.25, 10:06
ҺӘМАС: Тәл-Әвивин Вашингтонла әввәлки координасијасы АБШ-ын Гәззә мүһарибәсиндә иштиракыны сүбут едир 18.03.25, 12:16
Әл-Һуси: Јәмән халгы гәтијјән, Америка терроризминдән горхмур 18.03.25, 11:57
ҺӘМАС: Ишғалчы режим Гәззәдәки әсирләринин ҹаны илә марагланмыр 18.03.25, 11:55
Иран АБШ-јә хәбәрдарлыг етди – “Истәнилән тәҹавүзкар һәрәкәтин ағыр нәтиҹәләри олаҹаг” 18.03.25, 11:54
Бу ҝүн Илахыр чәршәнбәдир 17.03.25, 14:02
Јәмән силаһлы гүввәләри АБШ-ын “Труман” тәјјарәдашыјан ҝәмисини икинҹи дәфә һәдәфә алыб 17.03.25, 12:35
Оғлу интиһар едән ата да... 17.03.25, 11:07
Мүбарәк Рамазан ајынын 16-ҹы ҝүнүнүн дуасы 17.03.25, 10:05
Медведев: "Бу, бөјүк мүһарибәнин башланғыҹы олаҹаг" 17.03.25, 10:00
Ајәтуллаһ Сејид Әли Хаменеинин азәридилли шаирлә сөһбәти - Видео 17.03.25, 09:47
Јәмән Силаһлы Гүввәләри УСС Труман-ы һәдәфә алды 17.03.25, 09:40
Нју-Јоркда дәһшәтли һадисә: Кишини гәсдән јандырдылар 16.03.25, 11:37
Русија Курскда үстүнлүјү әлә алды – Украјна ордусу ҝери чәкилир 16.03.25, 10:46
Бу ҝүн Имам Һәсән Мүҹтәбанын (ә) мүбарәк мөвлуд ҝүнүдүр 16.03.25, 10:33
Мүбарәк Рамазан ајынын 15-ҹи ҝүнүнүн дуасы 16.03.25, 09:48
Рус ордусу даһа ики јашајыш мәнтәгәсини әлә кечирди 15.03.25, 14:45
Аллаһа доғру дүз јол 15.03.25, 12:26
Путинин тәклифи һәлә дә гүввәдәдир, амма Кијевин вахты битир... 15.03.25, 12:25
АБШ-дә һеликоптер гәзасы: пилот өлдү 15.03.25, 12:23
Гәрарҝаһ рәиси интиһар етди - Фото 15.03.25, 10:37
Мүбарәк Рамазан ајынын 14-ҹү ҝүнүнүн дуасы 15.03.25, 09:47
Лукашенко сирри ачды: Кијевдән Путинә зәнҝ ҝәлиб 15.03.25, 09:39
Путин Курскдакы украјналы һәрбчиләрә тәслим олмағы тәклиф едиб 14.03.25, 14:56
Бакыја хәстәханаја ҝәтирилән мәктәбли вәфат етди 14.03.25, 14:54
Сабиг президент: "Трампла Горбачов арасында охшарлыглар ҝөрүрәм" 14.03.25, 14:19
Русија: 9 мин суријалы Һмејмим һава базасына сығыныб 14.03.25, 14:15
"Өзүнүздән утанмалысыныз...” - Фәләстинлиләр дә... 13.03.25, 11:48
Рус ордусу Түркијә һәрби техникасыны әлә кечирди 13.03.25, 11:47
КИВ: “Зеленскинин һакимијјәтинин сону јахынлашыр” 13.03.25, 11:37
Курскда 430 украјналы һәрбчи әсир ҝөтүрүлдү 13.03.25, 11:35
Иран, Чин вә Русија арасында Пекиндә критик ҝөрүш 13.03.25, 10:36
Кремлдән ачыглама: "Русија әмәлијјатларын сон мәрһәләсинә кечди" 13.03.25, 09:59
Алман дипломат Түркијәнин Суријадакы ҹинајәтләрини ачыб төкдү 13.03.25, 09:56
Путин Украјна ордусунун һүҹумундан сонра илк дәфә Курска ҝедиб 13.03.25, 09:51
Иран вә Беларус мүдафиә саһәсиндә әмәкдашлыг сәнәди имзалады 13.03.25, 09:50
Лавров: Трампын Ирандан тәләби мүмкүн олмајан ссенаридир 13.03.25, 09:33
Мүбарәк Рамазан ајынын 12-ҹи ҝүнүнүн дуасы 12.03.25, 14:12
Полшалы ҝенерал: “Рус ордусу гәләбәјә јахындыр” 12.03.25, 14:05
Јәмән: Биз Исраил ҝәмиләринә гадағаны бәрпа етдик 12.03.25, 11:24
"Алман ордусу азалыр вә гоҹалыр" - Һөгл хәбәрдарлыг етди 12.03.25, 10:18
Украјна ордусу Курскдан чыхыр 12.03.25, 10:16
Мүбарәк Рамазан ајынын 11-ҹи ҝүнүнүн дуасы 12.03.25, 09:49
Трамп “бу ҝүн-сабаһ ҝөрүш” деди – Русијадан реаксија 12.03.25, 09:48
Саһурда алма сиркәси ичин - Мөҹүзәви фајдалары 11.03.25, 13:18
Русија Дөвләт Думасы дрон һүҹумларына “Орешник” ракетләри илә ҹаваб вермәји тәклиф едир 11.03.25, 12:44
Украјнанын Москваја күтләви һүҹуму... – Захарова 11.03.25, 09:44
Мүбарәк Рамазан ајынын 10-ҹу ҝүнүнүн дуасы 11.03.25, 09:40
Һизбуллаһын баш катиби: “Һизбуллаһ” ПУА-сынын Нетанјаһунун евинә чатмасы мүгавимәтин ҝүҹүнүн ифадәси иди 11.03.25, 09:38
Иранлы Амирал Трампын иллүзијасына ҹаваб верди 11.03.25, 09:36
Иранын илк һава такси хәттинин ачылышы - Фотолар 11.03.25, 09:33
ҺӘМАС: Сионист әсирләр јалныз данышыглар јолу илә азад олунаҹаг 11.03.25, 09:30
Иран гәбул етмәјәҹәк 11.03.25, 09:13
Бу ҝүн Јел чәршәнбәсидир 10.03.25, 11:33
Мүбарәк Рамазан ајынын 9-ҹу ҝүнүнүн дуасы 10.03.25, 10:56
Галибаф: Биз Америкадан һеч бир мәктуб ҝөзләмирик 10.03.25, 10:54
ҺӘМАС данышыгларын давам етдирилмәси үчүн үч әсас шәрт ачыглајыб 10.03.25, 10:31
Дүнјанын ән пис тәһсил системи АБШ-дадыр - Трамп 10.03.25, 10:30
Русијанын Курскдакы мүвәффәгијјәти 10.03.25, 10:25
АБШ-да тәјјарә дајанаҹаға чырпылды: өләнләр вар 10.03.25, 10:16
Канаданын јени баш назири Вашингтона хәбәрдарлыг едиб 09.03.25, 11:01
Русија мүдафиә хәттини јарды, 10 мин әсҝәр… 09.03.25, 10:48
Мүбарәк Рамазан ајынын 8-ҹи ҝүнүнүн дуасы 09.03.25, 10:37
Ајәтуллаһ Сејид Әли Имам Хаменеи: “Һәјасызлығын да һәдди вар” 09.03.25, 10:32
Суријада мүлки шәхсләр күчәдә едам едилди 09.03.25, 10:29
Иранда 9 нәфәрлик ики террор групу мәһв едилиб 08.03.25, 13:26
Русија ордусу Донетскини бомбалад 08.03.25, 12:32
Суријада әләвиләрин гәтлиамыны писләјән сүннү шејх өлдүрүлдү 08.03.25, 12:17
Урмија ҝөлүнүн сујунун һәҹми 80 милјон кубметр артыб 08.03.25, 11:37
Јәмән: Гәззаја јардым ҝирмәсә... 08.03.25, 10:49
Рамазан ајы һагда бир нечә ајә 08.03.25, 10:04
Мүбарәк Рамазан ајынын 7-ҹи ҝүнүнүн дуасы 08.03.25, 09:41
Һиндистан Русијадан һәрби техника алды – АБШ-дан реаксија 08.03.25, 09:28
Суријанын гәрбиндә 15 Ҹолани гүввәси өлдүрүлдү 08.03.25, 09:26
Сувејдада Ҹоланијә вә Суријанын јени һөкумәтинә гаршы нүмајишләр 08.03.25, 09:23
Ајәтуллаһ Сејид Әли Хаменеинин 10 ил өнҹәки прогнозу 07.03.25, 10:00
Мүбарәк Рамазан ајынын 6-ҹы ҝүнүнүн дуасы 06.03.25, 12:01
Шәкидә мәктәбли интиһар едиб 06.03.25, 11:59
"Микрон" 2027-ҹи иләдәк јоха чыхаҹаг" - Медведев 06.03.25, 11:52
Мүбарәк Рамазан ајынын 5-ҹи ҝүнүнүн дуасы 06.03.25, 11:13
Инҝилтәрәнин Ирана гаршы иддиалары рәдд едилди 06.03.25, 11:10
Әрагчи: Иран өз тәһлүкәсизлијини пулла алмыр, өзү гурур 05.03.25, 11:44
Чин Трампа гаршы мүһарибә... 